Σάββατο 26 Σεπτεμβρίου 2015

ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ- ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΗ

 (Απλό) κατηγορούμενο

(Απλό) Κατηγορούμενο λέγεται το ουσιαστικό ή το επίθετο που προσδίδει μια ιδιότητα στο υποκείμενο ή το αντικείμενο δια μέσου του ρήματος. 

Ως κατηγορούμενο μπορεί να τεθεί επίσης οποιοσδήποτε ονοματικός τύπος, δηλαδή αντωνυμίες, αριθμητικά, ουσιαστικοποιημένα επίθετα και μετοχές, απαρέμφατο, καθώς και δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις. 

π.χ. Ἡ πόλις φρούριον κατέστη. (ουσιαστικό) 

Τὸ λέγειν πράττειν ἐστίν. (απαρέμφατο) 

Το κατηγορούμενο συμφωνεί πάντα σε γένος, αριθμό και πτώση με τον όρο στον οποίο αναφέρεται, δηλαδή με το υποκείμενο ή το αντικείμενο. 

Σε αρκετές περιπτώσεις όμως, όταν το υποκείμενο είναι μια αφηρημένη ή γενική έννοια, το κατηγορούμενο βρίσκεται σε ουδέτερο γένος ενικού αριθμού, ανεξάρτητα από το γένος του υποκειμένου. 

π.χ. Ἡ μὲν φύσις ἐστὶν ἄτακτον.
(= Η φύση είναι κάτι το απείθαρχο.)

Τα ρήματα τα οποία συντάσσονται με κατηγορούμενο στο υποκείμενό τους λέγονται συνδετικά και είναι τα εξής:

α) το ρήμα εἰμὶ και τα συνώνυμά του:
γίγνομαι, καθίσταμαι (= γίνομαι), ὑπάρχω,
τυγχάνω (= τυχαίνει να είμαι), διατελώ (= είμαι συνεχώς),
ἔφυν (= γεννήθηκα), πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου),
ἀποβαίνω (= φαίνομαι), ἐκβαίνω (= γίνομαι)

β) τα προχειριστικά ρήματα , δηλαδή όσα σημαίνουν εκλογή:
αἱροῦμαι (= εκλέγω, εκλέγομαι), χειροτονῶ (= εκλέγω με ανάταση του χεριού),χειροτονοῦμαι,
λαγχάνω (= τυχαίνω), ἀποδείκνυμι (= διορίζω, καθιστώ), ἀποδείκνυμαι

γ) τα κλητικά ρήματα:
καλοῦμαι, λέγομαι, ὀνομάζομαι, προσαγορεύομαι





 Γενική κατηγορηματική

Γενική κατηγορηματική λέγεται η γενική ενός ουσιαστικού που συντάσσεται με ρήματα συνδετικά, η οποία τίθεται στη θέση κατηγορουμένου και έχει κατηγορηματική σημασία. Η γενική κατηγορηματική διακρίνεται σε: 

Διαιρετική, η οποία δηλώνει το σύνολο, μέρος του οποίου είναι το υποκείμενο.

π.χ. Ἦν δὲ καὶ οὗτος τῶν στρατηγῶν.
(= Ήταν και αυτός από τους στρατηγούς.)

Κτητική, η οποία δηλώνει τον κάτοχο του υποκειμένου.

π.χ. Ὁ ναός ἦν τῆς θεάς.
(= Ο ναός ήταν της θεάς.)

Ιδιότητας, η οποία δηλώνει μια ιδιότητα του υποκειμένου.

π.χ. Τούτου τοῦ τρόπου εἰμί
(= Είμαι αυτού του χαρακτήρα.)

Ύλης, η οποία δηλώνει την ύλη από την οποία έχει κατασκευαστεί το υποκείμενο.

π.χ. Αἱ ἀσπίδες ἦσαν χαλκοῦ
(= Οι ασπίδες ήταν από χαλκό)

Αξίας, η οποία δηλώνει την αξία του υποκειμένου.

π.χ. Ἡ οἰκία ἦν χιλίων ταλάντων.
(= Το σπίτι ήταν αξίας χιλίων ταλάντων.)

Καταγωγής, η οποία δηλώνει την καταγωγή του υποκειμένου.

π.χ. Δαρείου καὶ Παρυσάτιδος γίγνονται παῖδες δύο.
(= Από τον Δαρείο και την Παρυσάτιδα γεννιούνται δύο παιδιά) 









1.ΝΑ  ΒΡΕΙΤΕ  ΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΑ   ΚΑΙ  ΝΑ  ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΤΕ   ΣΕ  ΠΟΙΟ  ΜΕΡΟΣ  ΤΟΥ  ΛΟΓΟΥ  ΑΝΗΚΟΥΝ

n Ἐπίδαμνός ἐστι πόλις

n τὰ μὲν κατηγορημένα οὕτως ἐστὶ πολλά και δεινά

n πᾶς νόμος ἐστι εὕρημα μὲν καὶ δῶρον θεῶν

n ἡ μὲν φύσις ἐστὶν ἄτακτον

n Οἱ ἐθελονταί ἦσαν δισχίλιοι

n Εἰμί τυράννῳ ἐοικώς

n Τό σιγᾶν ἐστι σωφρονεῖν

n Ἡ ἀγορά ἦν πλησίον

n Φίλιππος ἐστιν ὅ,τι ἄν εἴποι τις

2. ΝΑ   ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΤΕ   ΤΟ  ΕΙΔΟΣ   ΤΗΣ  ΓΕΝΙΚΗΣ   ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΗΣ :

α. Ἡ Ζέλεια ἐστι τῆς Ἀσίας

β. Ὁ παῖς ἐστι δέκα ἐτῶν

γ. Θουκυδίδης ἐστί τῶν Ἀλιμουσίων

δ. Οὗτος ἐπιφανοῦς πατρός ἦν

ε. Αἱ οἰκίαι ἦσαν πλίνθων

στ. Ὁ Καλλίου οἶκος ἐλέγετο εἶναι ἑκατόν ταλάντων 

ζ. Το δίς ἐξαμαρτεῖν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

η. Ἡ σωφροσύνη τῶν μεγίστων ἀγαθῶν ἐστι

θ. Καλοῦ πατρός πέφυκαι.
Το τεῖχος εἴκοσι ποδῶν ἦν

    

ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ ΤΡΙΤΟ ΛΥΚΕΙΟ

1.Κατηγορούμενο του αντικειμένου
Υπάρχουν ρήματα που συντάσσονται με δύο αιτιατικές από τις οποίες η μία είναι αντικείμενο  και  η άλλη  που  δηλώνει  κάποια  ιδιότητα   είναι  κατηγορούμενο  και  ονομάζεται κατηγορούμενο του αντικειμένου
 Οσα σημαίνουν: λέγω, καλῶ, προσαγορεύω, ὀνομάζω
 Όσα σημαίνουν: ποιῶ, καθίστημι, τίθημι, ἀποδείκνυμι, ἀποφαίνω, αἱροῦμαι, χειροτονῶ
 Όσα σημαίνουν: νομίζω, ἡγοῦμαι, κρίνω Οσα σημαίνουν: ἔχω, δίδωμι, λαμβάνω, παραλαμβάνω, παρέχω
2.ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΟ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ
Το επιρρηματικό κατηγορούμενο δεν συντάσσεται με συνδετικά ρήματα αλλά  κυρίως με ρήματα που δηλώνουν δράση κίνηση ή σκόπιμη ενέργεια. Το επιρρηματικό κατηγορούμενο είναι τις περισσότερες φορές άναθρο επίθετοκαι σπάνια ουσιαστικό και ισοδυναμεί με επίρρημα το οποίο μπορεί να δηλώνει :
-τόπο                                  "οἱ στρατιῶται ἐσκήνωσαν ὑπαίθριοι
-χρόνο                                "ἀφίχθη δευτεραῖος
-τρόπο                                "ἄσμενος ἔπραξεν ταῦτα
-σειρά                                 "ἔπραξαν ταῦτα πρῶτοι
      -σκοπό                               "ἐστάλη διδάσκαλος
    επιρρηματικά κατηγορούμενα είναι συνήθως οι λέξεις:
      ἀντίος (=απέναντι, εχθρικός), αὐτόματος ,ἀργός, ἁθρόος, ἄπρακτος, ἄκριτος,  ἄκων, ἀκούσιος, ἀπότομος,ἄπρακτος, αὐτοκράτωρ(= με απόλυτη εξουσία), αὐτόνομος, αἰφνίδιος, ἄσμενος(=με χαρά),ἄφθονος, βοηθός, γέρων, δεύτερος, δευτεραῖος (τη δεύτερη μέρα) ,εἰρηνοποιός ,  ἑκών , ἑκούσιος ,ἐθελούσιος, ἐναντίος, ἐνιαύσιος (= ετήσιος), ἑσπέριος, θαλάσσιος,  μέγας, μέσος, μετέωρος, νέος ,σκοταῖος(= τη νύχτα),σύμβουλος, τελευταῖος, τριταῖος, φύλαξ ,ὅμορος (=γειτονικός),ὄρθριος, πελάγιος, πολύς ,πρότερος, πρῶτος, στρατηγός, σύμβουλος, ὑπαίθριος, ὑπόσπονδος (=με την προστασία της ανακωχής) , ὕστερος ,ὕστατος, χρόνιος
 του τρόπου:  ἄκων, ἀκούσιος, ἐθελούσιος, ἀπότομος, ἑκών/ ἑκούσιος, ἁθρόος, ἀντίος, ἄσμενος,  ἄφθονος, ἐναντίος,ἄπρακτος, αὐτοκράτωρ, αὐτόνομος, ὑπόσπονδος, αὐτόματος ,ἀργός, μετέωρος, μέγας, ἄκριτος,  ὅμορος
   του χρόνου:   γέρων, ἐνιαύσιος, ὄρθριος, νέος, σκοταῖος,  τριταῖος, δευτεραῖος, ἑσπέριος,
      του τόπου:  βοηθός, θαλάσσιος,  πελάγιος, ὑπαίθριος,
      του σκοπού:  βοηθός, εἰρηνοποιός ,  φύλαξ, στρατηγός, σύμβουλος,
     της σειράς   πρῶτος, δεύτερος, τελευταῖος, ὕστερος ,ὕστατος,
3. ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ
Το προληπτικό κατηγορούμενο (ή κατηγορούμενο του αποτελέσματος) φανερώνει το αποτέλεσμα της έννοιας του ρήματος και αποδίδεται κατά πρόληψη στο υποκείμενο ή το αντικείμενο του ρήματος. Μεταφράζεται με τα «ώστε»/ «ώστε να».To προληπτικό κατηγορούμενο είναι πάντα άναρθρο επίθετο και συντάσσεται με ρήματα που σημαίνουν μεταβολή αύξηση ή εξέλιξη του υποκειμένου ή του αντικειμένου.
-          Προληπτικό κατηγορούμενο του υποκειμένου δέχονται τα ρήματα:  αὔξομαι , τρέφομαι, πνέω, αἴρομαι ,ἐκδιδάσκομαι, παρασκευάζομαι, κομίζομαι, τείνω , ῥέω.
-          Προληπτικό κατηγορούμενο του αντικειμένου δέχονται τα ρήματα: αὔξω, αἴρω, τρέφω, παιδεύω, διδάσκω.
Π.χ  ὁ ἄνεμος ἔπνει ἐνάντιος
                   ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1.     Να βρείτε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενά τους στις παρακάτω προτάσεις και να τις μεταφράσετε:

α. Ἔκριναν αὐτὸν φιλομαθέστατον.
β. Ὁ δῆμος εἵλετο Μιλτιάδην στρατηγόν.
γ. Ἀρταξέρξης Τισσαφέρνην σατράπην ἐποίησε.
δ. Πάντων δεσπότην αὑτὸν ἐποίησε.
ε. Τὴν τοιαύτην δύναμιν ἀνδρείαν καλῶ.

2.Να χαρακτηρίσετε τα επιρρηματικά και προληπτικά κατηγορούμενα στις παρακάτω περιόδους.
α. Κατέβαινον εἰς τὰς κώμας σκοταῖοι.
β. Οἱ Ἀρκάδες πρῶτοι πλέουσι.
γ. Ἔχων δὲ τούτους Κῦρος ἀφίκετο αἰφνίδιος.
δ. Χρὴ παῖδας ἐκδιδάσκεσθαι σοφούς.

ε. Ηὔξατο διὰ ταῦτα τὸ ὄνομα αὐτοῦ μέγα.

Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου 2015

ΑΣΚΗΣΕΙΣ Α-Β ΚΛΙΣΗΣ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΤΡΙΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ

ΜΑΝΙΑΤΗ   ΕΛΕΝΗ  3Ο ΓΕΛ

Α-Β  ΚΛΙΣΗ  ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΏΝ
1.Να γράψετε  τις   πλάγιες    πτώσεις   των  παρακάτω  ουσιαστικών   και   στους δύο αριθμούς:    ὁ θεατὴς   , ὁ ἰδιώτης  ,   ὁ  νικητὴς ,     ὁ κοχλίας  ,  ἡ μούσα,     ἡ σκαπάνη,  ἡ ἅμιλλα    ἡ ἀλήθεια  , ἡ κλίνη ,  ἡ αίθουσα

 2. Να γράψετε τον τύπο που σας ζητείται.
  1. τὸ μυστήριον : τη δοτική ενικού                            "…………………
  2. ἡ ἄμπελος     : τη γενική ενικού                             "…………………
  3. ὁ μόλυβδος    : τη γενική πληθυντικού                "…………………
  4. ὁ καρκίνος     : τη δοτική πληθυντικού                "…………………
  5. ἡ διάλεκτος   : τη δοτική ενικού                            "…………………
  6. ἡ βάσανος     : την αιτιατική πληθυντικού        "…………………
  7. ὁ κίνδυνος     : τη δοτική ενικού                            "…………………
  8. τὸ μύρον        : την αιτιατική πληθυντικού        "…………………
  9. ἡ πλίνθος      : την αιτιατική πληθυντικού        "…………………
  10. ὁ μάγος          : την κλητική ενικού       "…………………

3. Να μεταφέρετε στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού τα παρακάτω ουσιαστικά:
·         τὸν πολίτην →
·         τοῦ νεανίου →
·         (ὦ) πελτασταὶ →
·         τοὺς δεσμώτας →
·         τῶν μηνυτῶν →
·         (ὦ) γυμνασιάρχα →
·         τῆς κλίνης →
·         τῇ θεραπαίνῃ →
·         τάς ἀμίλλας→
·         τῶν δαφνῶν →
·         τὴν μέλισσαν →
·         τῆς γαίας →
·         (ὦ) τεχνῖτα →
·         τῶν γυμνητῶν →
·         τοὺς δύτας →
·         τὸν προδότην →
·         τῷ πατριώτῃ →
·         τοῖς ἱππόταις →
·         τὴν τρίαιναν →
·         τῶν μαζῶν →


ΤΥΧΗ      ΑΓΑΘΗ


ΣΥΝΟΧΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΡΙΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ

Συνοχή κειμένου  
Τη συνοχή την πετυχαίνουμε όταν με τους κατάλληλους τρόπους μεταβαίνουμε φυσικά και λογικά από τη μια λέξη στην άλλη, από τη μια πρόταση στην άλλη, από τη μια περίοδο στην άλλη και από τη μια παράγραφο στην άλλη χωρίς κενά και χάσματα. Τέτοιοι τρόποι είναι οι ακόλουθοι:
 α)   η χρήση διαρθρωτικών λέξεων και εκφράσεων, που σηματοδοτούν καθαρά τις σχέσεις συνοχής  
β)    η επανάληψη μιας λέξης/φράσης (π.χ. ο μηνυόμενος, στο μηνυόμενο)
 γ)    η παράλειψη μιας λέξης/φράσης που ήδη αναφέρθηκε(π.χ. όμως ομολόγησε, ενν. ο μηνυόμενος)
 δ)    η αντικατάσταση μιας λέξης με αντωνυμία (ο οποίος = ο μηνυόμενος), με επίρρημα (στη Σοβιετική Ένωση, όπου...), με άλλη συνώνυμη λέξη(ο μηνυτής = ο ενάγων) κτλ.
  ε)   η χρήση συνυπώνυμων και υπερώνυμων λέξεων (ο ταξιδιωτικός πράκτορας, ο καθηγητής, ο δικηγόρος > ο επαγγελματίας
) στ)   η χρήση του όλου και των μερών του (π.χ. προκαταβολή, υπόλοιπο > συνολική αμοιβή)
 ζ) χρήση γενικότερου όρου (π.χ. φοιτητές, σπουδαστές, μαθητές > σπουδάζουσα νεολαία)
η)   η χρήση λέξεων που ανήκουν στον ίδιο χώρο και παρουσιάζουν νοηματική συγγένεια (π.χ. δραχμές, ποσό, συνολική αμοιβή).
 θ) Νοηματική  αλληλουχία

Οι  διαρθρωτικές λέξεις και φράσεις ενδέχεται να δηλώνουν:
Ø  Αίτιο-αιτιολόγηση: π.χ. επειδή, διότι, εξαιτίας, γι’ αυτό το λόγο, μιας και, αφού (αιτιολογικό), καθώς,  …
Ø  Αντίθεση-εναντίωση: π.χ. όμως, ωστόσο, αλλά, αν και, ενώ, μολονότι, και ας, και που, …
Ø  Παραχώρηση: π.χ. και αν, ας, και να μη, και αν ακόμα, που να, …
Ø  Όρο-υπόθεση-προϋπόθεση: π.χ. αν, σαν, άμα, με την προϋπόθεση, σε περίπτωση που, …
Ø  Επεξήγηση: π.χ. δηλαδή, με άλλα λόγια, για να γίνω σαφέστερος, …
Ø  Παράδειγμα: π.χ. για παράδειγμα, λόγου χάρη, …
Ø  Έμφαση: π.χ. και κυρίως, κατά κύριο λόγο, πρέπει να τονιστεί, είναι αξιοσημείωτο, …
Ø  Απαρίθμηση: π.χ. πρώτον, δεύτερον, καταρχάς, αρχικά, τέλος, …
Ø  Πρόσθεση-συμπλήρωση-προσθήκη: π.χ. επίσης, επιπλέον, και, επιπρόσθετα, παράλληλα, ομοίως, εκτός των άλλων και, …
Ø  Συμπέρασμα-αποτέλεσμα-συγκεφαλαίωση: π.χ. επομένως, έτσι, συνεπώς, λοιπόν, ώστε, συμπερασματικά, με αποτέλεσμα, εν κατακλείδι,  …
Ø  Παραδοχή-βεβαίωση: π.χ. βέβαια, φυσικά, αναμφισβήτητα, αναμφίβολα, ασφαλώς, …
Ø  Συχνότητα: π.χ. συνήθως, συχνά, σπάνια, πολλές φορές…
Ø  Αναφορά: π.χ. όποιος, ό,τι, όσο, όσον αφορά, αναφορικά, όπως, …
Ø  Συμφωνία με αναφορική διάσταση: π.χ. «Σύμφωνα με τα δεδομένα…», βάσει… ή παραπομπή: π.χ. «Σύμφωνα με την άποψη του…»
Ø  Χρόνο (χρονική σειρά, τάξη, αφετηρία, διάρκεια, τέρμα κ.λπ.): προηγουμένως, ύστερα, έπειτα, πριν, μετά, εντωμεταξύ, όταν, στην αρχή, κατόπιν, στο τέλος, … ή μεταφορικά χρόνο, π.χ. Τώρα θα ήθελα να…
Ø  Τόπο (τοπικό προσδιορισμό): π.χ. εδώ, εκεί, έξω, κοντά, … ή μεταφορικά τόπο, π.χ. Εδώ θέλω να σταθώ στο γεγονός ότι…
Ø  Τρόπο: π.χ. έτσι, με αυτόν τον τρόπο, …
Ø  Σκοπό: π.χ. για να, να, για το σκοπό αυτό, προκειμένου να, …
Ø  Διάζευξη: π.χ. είτε…είτε, μήτε…μήτε, ή…ή, ούτε…ούτε, … ή σύζευξη: π.χ. και…και, …
Ø  Ενδοιασμό-φόβο: π.χ. μήπως, μη, …
Ø  Βούληση-επιθυμία: π.χ. να, θα ήθελα να, …
Ø  Ερώτηση-απορία: π.χ. ποιος, πού, πότε, πώς, τι, …
Ø  Διάρθρωση κειμένου: π.χ. «το κείμενό μου θα δομηθεί πάνω σε δύο άξονες», …
Ø  Εισαγωγή νέας ιδέας: π.χ. το επόμενο θέμα που πρέπει να εξετάσουμε είναι…
Ø  Συνδυασμό δηλώσεων: π.χ.:
·         «εκτός εάν»: δηλώνει εναντίωση ή παραχώρηση και προϋπόθεση
·         «όταν»: δηλώνει χρόνο και υπόθεση
·         «αλλά και»: δηλώνει προσθήκη και έμφαση
·         «και κυρίως»: δηλώνει αναφορά και έμφαση
Σημείωση: ο σύνδεσμός «και» είναι κατά βάση συμπλεκτικός και συνδέει όμοια πράγματα, π.χ. κύρια πρόταση με κύρια, και ως εκ τούτου δεν μπαίνει ποτέ στην αρχή περιόδου.
Ενδέχεται, όμως, να μπαίνει στην αρχή περιόδου όταν είναι:
Ø  Μεταβατικός-αναφορικός: π.χ. «Και όσον αφορά...».
Ø  Μεταβατικός-προσθετικός: π.χ. «Και επίσης…».
Ø  Μεταβατικός-αιτιολογικός: π.χ. «Και τούτο διότι…».
   Ø  Μεταβατικός-συμπερασματικός: π.χ. «Και έτσι οδηγηθήκαμε…».
Ø  Επιδοτικός-εμφατικός (δηλώνει έμφαση): π.χ. «Και έφαγε πολύ και κοιμήθηκε αμέσως», «Και κυρίως…».


Πέμπτη 24 Σεπτεμβρίου 2015

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ
Η ανάπτυξη μιας παραγράφου κινείται πάντα αποδεικτικά προς τη θεματική πρόταση: άλλοτε αποδεικνύει σχέσεις μεταξύ των βασικών όρων της θεματικής περιόδου και άλλοτε συσσωρεύει πληροφορίες για βασικούς της όρους, πληροφορίες οι οποίες στηρίζουν τον ισχυρισμό της Θ.Π. Έτσι μία παράγραφος, σε σχέση πάντα με την αναγκαιότητα απόδειξης της θεματικής πρότασης, μπορεί να αναπτυχθεί με τους ακόλουθους τρόπους (που εξυπηρετούν ο καθένας ξεχωριστά την πληροφοριακή, επεξηγηματική ή αποδεικτική ανάπτυξη).

α. Ορισμός μιας έννοιας. Δίνεται  η  οριστέα  έννοια  ,το  γένος και  η  ειδοποιός   διαφορά  της έννοιας .Διασαφηνίζουμε  αν  ο ορισμός  είναι   γενετικός   ή    αναλυτικός   ,σύντομος  ή  εκτενής
β. Παραδείγματα (ένα ή πολλά) ,τα οποία  διασαφηνίζουν  τη  θεματική  πρόταση
γ. Διαίρεση
α. Στη θεματική περίοδο παρουσιάζεται το διαιρούμενο σύνολο και τα μέρη που το αποτελούν
β. Στην ανάπτυξη της παραγράφου υπάρχουν σχόλια ή παρέχονται πληροφορίες για κάθε μέρος του διαιρούμενου όλου χωριστά
γ. Στην κατακλείδα υπάρχει συμπέρασμα
δ. Σύγκριση – αντίθεση:
α. Στη θεματική περίοδο αναφέρονται τα δύο συγκρινόμενα – αντιτιθέμενα μέρη
β. Στην ανάπτυξη της παραγράφου υπάρχουν σχόλια ή παρέχονται πληροφορίες για κάθε αντιτιθέμενο ή συγκρινόμενο μέρος ξεχωριστά
γ. Στην κατακλείδα υπάρχει συμπέρασμα πάνω στην αντίθεση – σύγκριση
ε. Αναλογία:
α. Στη θεματική περίοδο υπάρχει μια μεταφορά ή μια παρομοίωση, όπου συσχετίζονται δύο καταστάσεις: μία της γνώριμης σε όλους πραγματικότητας ή καθημερινότητας και μία που αφορά κάποια πτυχή από το θέμα της έκθεσης π.χ. ζωή – ποδόσφαιρο, ζούγκλα – ανθρώπινη κοινωνία, ασθένεια – εγκληματικότητα. Λέξεις  που  πιστοποιούν  την     αναλογία   είναι   το  όπως ,ανάλογα , κατά  ανάλογο  τρόπο  και  άλλες και  μετά  ακολουθεί  το  έτσι
β. Η ανάπτυξη χωρίζεται σε δύο χονδρικά μέρη, που το ένα αφορά την πραγματικότητα και το άλλο το θέμα
γ. Κατακλείδα συχνά δεν υπάρχει

στ. Αιτιολόγηση:
α. Στη θεματική περίοδο διατυπώνεται μία κρίση, θέση, άποψη η οποία χρειάζεται οπωσδήποτε αιτιολόγηση – στήριξη. Έτσι μπορούμε να ρωτήσουμε «γιατί» αμέσως μετά τη διατύπωσή της
β. Στην ανάπτυξη της παραγράφου, οι περίοδοι που ακολουθούν παίρνουν το χαρακτήρα απάντησης στο προηγούμενο «γιατί», αποτελούν τα επιχειρήματα με τα οποία αιτιολογείται – στηρίζεται η  κρίση, θέση, άποψη της Θ.Π. Η ύπαρξη τεκμηρίων δε συνιστά ανάπτυξη με αιτιολόγηση
γ. Στην κατακλείδα υπάρχει συμπέρασμα-επιβεβαίωση της αρχικής τοποθέτησης
ζ. Αίτιο – αποτέλεσμα:
α. Στη θεματική περίοδο καταγράφεται ένα βασικό αίτιο ενός προβλήματος ή φαινομένου, το οποίο στην ανάπτυξη θα δημιουργήσει ένα σύνολο αποτελεσμάτων
β. Στην ανάπτυξη της παραγράφου, καταγράφεται το σύνολο των αποτελεσμάτων (σε παράθεση ή στη μεταξύ τους αλληλουχία)
η. Συνδυασμός μεθόδων (προσεκτική ανάγνωση όλης της παραγράφου με επισήμανση των διαρθρωτικών λέξεων)
Όλοι οι παραπάνω τρόποι είναι σε άμεση συνάρτηση με τη φύση της θεματικής περιόδου και εξυπηρετούν κάθε φορά τις ανάγκες τις έκθεσης.

Με ποιον τρόπο αναπτύσσονται οι ακόλουθες παράγραφοι; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

1. Ωστόσο, παρόμοια φαινόμενα έχουν επισημανθεί και σε άλλες γλώσσες και χώρες. Αν δούμε το ζήτημα κάπως ευρύτερα, θα διαπιστώσουμε ότι ανάλογες συζητήσεις διεξάγονται και για την αγγλική γλώσσα, οι οποίες μάλιστα είναι το ίδιο έντονες, όπως οι ελληνικές. Μεγάλο μέρος του Τύπου και των μέσων ενημέρωσης γενικότερα επισημαίνει με έντονη ανησυχία ότι η γραπτή αγγλική γλώσσα μεταβάλλεται, ενώ δεν λείπουν και δημοσιεύματα που επισημαίνουν ότι «η Τεχνολογικά Διαμεσολαβημένη Επικοινωνία σηματοδοτεί τον σταδιακό θάνατο της αγγλικής γλώσσας». Επομένως, θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι αλλαγές που έχουμε δεν αφορούν μόνο κάποιες γλώσσες.

2. Η κρίση στην εκπαίδευση αφήνει πίσω της μια κληρονομιά αναλφαβητισμού, η οποία είναι περισσότερο διαδεδομένη από ό,τι είχε εκτιμηθεί, αναφέρει στην ετήσια έκθεσή του, το 2013-2014, ο Εκπαιδευτικός, Επιστημονικός και Πολιτιστικός Οργανισμός του ΟΗΕ. Από τα 250 εκατομμύρια ανεκπαίδευτα σε όλο τον κόσμο παιδιά, μόλις τα 130 εκατομμύρια ολοκλήρωσαν τα τέσσερα πρώτα σχολικά έτη, ενώ τα υπόλοιπα φοίτησαν για μικρότερο χρονικό διάστημα ή και καθόλου, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο επικεφαλής της UNESCO Νέας Υόρκης. Περίπου 175 εκατομμύρια άνθρωποι ηλικίας από 15 έως και 24 ετών δεν μπορούν να διαβάσουν ολόκληρη ή μέρος μιας πρότασης. Το ένα τρίτο του ποσοστού αυτού είναι γυναίκες από τη Νότια και Δυτική Ασία. Πιο ανησυχητικό είναι το ποσοστό των παιδιών που ζουν σε χώρες της Αφρικής, γιατί, παρόλο που στην πλειονότητά τους τελειώνουν το δημοτικό, δεν έχουν μάθει τα βασικά στην ανάγνωση και τα μαθηματικά.

3. Ο έφηβος έχει ανάγκη να του αναγνωρίζουν ελευθερία και αυτονομία. Χρειάζεται το δικό του χώρο, ο οποίος συμβολίζει την ατομικότητα και τη διαφορετικότητά του. Οι προσωπικές επιλογές στο ντύσιμο, η διευθέτηση του προσωπικού χώρου και χρόνου, η επιλογή των φίλων, του τρόπου διασκέδασης, της ελευθερίας λόγου και πράξεων, η ανάληψη ορισμένων ευθυνών και η αναγνώριση από τους γονείς των ικανοτήτων του είναι τα στοιχεία που συντελούν στην απόκτηση ξεχωριστής αυτόνομης ταυτότητας και συνθέτουν την αλλαγή της σχέσης του παιδιού με τους γονείς του.
4.Η έμφαση, συνεπώς, που έχει δοθεί τα τελευταία χρόνια στη διατήρηση της γλωσσικής ποικιλότητας είναι αποτέλεσμα της αλλαγής στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την πολυγλωσσία και τον σημαντικό ρόλο των γλωσσών στην ανάπτυξη των ανθρώπινων κοινωνιών. Γιατί ο σεβασμός της γλωσσικής ποικιλότητας όχι μόνο ευνοεί τη διατήρηση της πολιτιστικής πολυμορφίας και την ανάπτυξη ενός υγιούς διαλόγου και συνεργασίας ανάμεσα στις κοινωνίες, αφού η γλώσσα είναι ο κύριος φορέας των πολιτιστικών αξιών μιας κοινωνίας, αλλά ακόμη συμβάλλει θετικά στην οικονομική, τεχνολογική και επιστημονική ανάπτυξη του καθενός, αφού η δυνατότητα να εκφράζεται στη μητρική του γλώσσα τού επιτρέπει να αναπτύξει περίπλοκη σκέψη και νοήματα. . Σε τι, όμως, χρησιμεύει το πιστοποιητικό επάρκειας ελληνομάθειας;
5. Είναι απαραίτητο για πολλούς λόγους. Πρώτα πρώτα αξιολογεί αντικειμενικά τις γνώσεις στην ελληνική γλώσσα ως ξένη και παρέχει τη δυνατότητα στον χρήστη της ελληνικής να έχει τη γνώμη ενός πιο ειδικού και αντικειμενικού κριτή για το επίπεδο των γνώσεών του. Υπάρχουν όμως και άλλοι λόγοι, όπως επαγγελματικοί σκοποί, καθώς το άτομο μπορεί να αποδείξει στην αγορά εργασίας το επίπεδο της επάρκειάς του στη γνώση της ελληνικής. Για παράδειγμα, σε πολλές περιπτώσεις η γνώση της ελληνικής γλώσσας είναι απαραίτητη, για να αποκτήσει κάποιος άδεια άσκησης επαγγέλματος, αφού αναγνωρίσει τα επαγγελματικά του προσόντα.

6.«Η ικανότητα του μαθητή να διαβάζει, να κατανοεί και να συνθέτει κείμενα διαφορετικού είδους, η έννοια δηλαδή του εγγραμματισμού, στη σχολική κοινότητα δεν έχει κατακτηθεί από την πλειονότητα των παιδιών», επισημαίνουν αρκετοί καθηγητές Πανεπιστημίου. «Αυτό δεν είναι μόνο απόρροια του δύσκολου λεξιλογίου, αλλά και της εσωτερικής δομής και διάρθρωσης του κειμένου. Όσο απομακρυνόμαστε από τον αφηγηματικό λόγο και εισάγεται στα σχολικά εγχειρίδια ο επιστημονικός, έστω απλοποιημένος, τόσο δυσχεραίνει η προσπάθεια κατανόησης. Τα παιδιά μας δεν υστερούν σε νοημοσύνη. Ορισμένες φορές όμως καλούνται να διαχειριστούν «ύλη», που είναι δύσκολη για τον μέσο μαθητή, ενώ ο διαθέσιμος χρόνος αποτελεί πλέον αγαθό σε ανεπάρκεια», διατείνονται οι ειδικοί.

7.Ποια είναι, επομένως, τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά της εφηβείας; Όπως μας λένε οι ειδικοί, «πρόκειται για μια ηλικία που χαρακτηρίζεται από εξιδανίκευση και έντονα συναισθήματα και δημιουργεί στους περισσότερους εφήβους την ανάγκη να ξεχωρίσουν, να αμφισβητήσουν και να απορρίψουν τον κατεστημένο κόσμο των ενηλίκων». Και πρώτα-πρώτα τη γονική εξουσία – εδώ ίσως είναι ένα καλό σημείο να εντοπίσουμε τον «μίτο» των εντάσεων.