Ορισμός : Αναλφάβητος θεωρείται, γενικά,
όποιος δεν μπορεί να διαβάσει και να γράψει.
Μορφές αναλφαβητισμού
Οργανικός αναλφαβητισμός : όσοι δεν διδάχτηκαν ποτέ γραφή και ανάγνωση, άρα δεν φοίτησαν ποτέ στο σχολείο.
Λειτουργικός αναλφαβητισμός : όσοι διδάχτηκαν γραφή και ανάγνωση, αλλά στη συνέχεια δεν καλλιέργησαν αυτές τις γνώσεις, με αποτέλεσμα να ατονήσουν και να ξεχαστούν.
Τεχνολογικός / Ψηφιακός αναλφαβητισμός : όσοι δεν γνωρίζουν να χρησιμοποιούν τις νέες τεχνολογίες, να χειρίζονται τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, το διαδίκτυο, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο κ.α.
Αίτια αναλφαβητισμού
Μέσα στην κοινωνία :
Μορφές αναλφαβητισμού
Οργανικός αναλφαβητισμός : όσοι δεν διδάχτηκαν ποτέ γραφή και ανάγνωση, άρα δεν φοίτησαν ποτέ στο σχολείο.
Λειτουργικός αναλφαβητισμός : όσοι διδάχτηκαν γραφή και ανάγνωση, αλλά στη συνέχεια δεν καλλιέργησαν αυτές τις γνώσεις, με αποτέλεσμα να ατονήσουν και να ξεχαστούν.
Τεχνολογικός / Ψηφιακός αναλφαβητισμός : όσοι δεν γνωρίζουν να χρησιμοποιούν τις νέες τεχνολογίες, να χειρίζονται τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, το διαδίκτυο, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο κ.α.
Αίτια αναλφαβητισμού
Μέσα στην κοινωνία :
- Οι
μακρόχρονοι πόλεμοι του παρελθόντος προκάλεσαν τον πνευματικό μαρασμό και
άφησαν πλήθος αναλφάβητων σε όλο τον κόσμο.
- Απομακρυσμένες
δυσπρόσιτες περιοχές, όπου τα παιδιά δεν έχουν εύκολη πρόσβαση στις
εκπαιδευτικές μονάδες.
- Φτωχές,
υποβαθμισμένες αστικές περιοχές, όπου η εκπαίδευση έχει δευτερεύοντα ρόλο
και τα παιδιά εργάζονται από μικρή ηλικία για να εξασφαλίσουν τα «προς το
ζην».
- Μαθητές
που προέρχονται από κοινωνικές ομάδες με ιδιαίτερα προβλήματα, όπως
πρόσφυγες ή οικονομικοί μετανάστες δεν μπορούν να προσαρμοστούν στις
απαιτήσεις του σχολείου και εγκαταλείπουν την προσπάθεια.
Μέσα στην οικογένεια :
- Φτώχεια,
ανέχεια, κακές συνθήκες διαβίωσης της οικογένειας.
- Προκαταλήψεις
των γονιών που στερούν από τα παιδιά τους τη μόρφωση.
- Αδιαφορία,
έλλειψη επικοινωνίας εκ μέρους των γονιών, σε κάποιες περιπτώσεις
κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας και κακοποίησης, έλλειψη ενδιαφέροντος
για τη σχολική επίδοση των παιδιών.
Μέσα στο σχολείο :
- Τμήματα
με υπερβολικά μεγάλο αριθμό μαθητών δυσχεραίνουν την μαθητική διαδικασία.
- Ανεπαρκώς
μορφωμένο και επιμορφωμένο εκπαιδευτικό προσωπικό, ακατάλληλο να εμφυσήσει
στους μαθητές την αγάπη για τη μάθηση.
- Αδυναμία
του εκπαιδευτικού συστήματος να παρέχει ουσιαστικά κατάλληλη μόρφωση στους
μαθητές, έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής, απουσία σύγχρονων μεθόδων
διδασκαλίας που κερδίζουν το ενδιαφέρον των μαθητών.
- Χαμηλό
νοητικό επίπεδο μαθητών και εγκεφαλικές διαταραχές χρήζουν ειδικής αγωγής
και δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσα στο συμβατικό σχολείο.
Συνέπειες αναλφαβητισμού
Σε ατομικό επίπεδο :
Σε ατομικό επίπεδο :
- Αποκλεισμός
από θέσεις εργασίας με αυξημένα προσόντα, αδυναμία εύρεσης εργασίας,
υποαπασχόληση, ανεργία.
- Περιθωριοποίηση,
κοινωνικός αποκλεισμός, καθώς γίνεται θύμα ρατσιστικής συμπεριφοράς.
- Αδυναμία
επίλυσης πρακτικών προβλημάτων που ζητούν στοιχειώδεις γνώσεις (π.χ.
γραφειοκρατικές υποχρεώσεις ), ανικανότητα να υπερασπιστεί τα δικαιώματά
του. Γίνεται εύκολα θύμα εκμετάλλευσης από επιτήδειους ανθρώπους.
- Αποχή
από τα πνευματικά και πολιτιστικά δρώμενα.
- Εμποδίζεται
η συνειδητή πολιτικοποίηση, καθώς οι αναλφάβητοι αδυνατούν να ασκήσουν
ουσιαστικά τα πολιτικά τους καθήκοντα, αφού δεν μπορούν να έχουν πλήρη και
έγκυρη ενημέρωση.
- Ψυχικές
διαταραχές, συμπλέγματα μειονεξίας και κατωτερότητας, έλλειψη
κοινωνικότητας.
- Εύκολο
θύμα προκαταλήψεων και δεισιδαιμονιών, ζει σε μόνιμη ανασφάλεια και
αβεβαιότητα.
Σε κοινωνικό επίπεδο :
- Εμπόδιο
για την οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη μιας χώρας.
- Κίνδυνος
οικονομικών και πολιτικών εξαρτήσεων από προηγμένες χώρες.
- Εμφάνιση
ρατσισμού, αναβίωση στερεοτύπων, προλήψεων και δεισιδαιμονιών.
- Διευρύνεται
η κοινωνικό ανισότητα, πληθαίνουν οι διακρίσεις.
- Εμφάνιση
λαϊκισμού και δημαγωγίας, φανατισμός, χειραγώγηση, παραπληροφόρηση κοινής
γνώμης.
- Πλήττεται
το δημοκρατικό πολίτευμα, καθώς επικρατεί η ανισότητα, ο ρατσισμός και η
αποχή από την παιδεία.
Τρόποι αντιμετώπισης του αναλφαβητισμού
- Υποχρεωτική
εννιάχρονη εκπαίδευση για κάθε πολίτη της χώρας.
- Οικονομική
στήριξη φτωχών οικογενειών, ώστε τα παιδιά να αποκτούν τη βασική
εκπαίδευση.
- Ιδιαίτερη
μέριμνα για τις δυσπρόσιτες περιοχές, ώστε τα παιδιά να μετακινούνται στο
σχολείο με οχήματα του δήμου ή της κοινότητας όπου ζουν.
- Σχολεία
ειδικής αγωγής για άτομα με ειδικές ανάγκες, παρουσία ειδικά εκπαιδευμένου
διδακτικού προσωπικού.
- Ενισχυτική
διδασκαλία για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες.
- Φροντίδα
για τα παιδιά μεταναστών ή ιδιαίτερων κοινωνικών ομάδων που έχουν
διαφορετική παράδοση και πολιτισμό, ώστε να φοιτούν σε ειδικά σχολεία που
να σέβονται την ιδιαιτερότητα της κουλτούρας τους.
- Επιμορφωτικά
προγράμματα για ενήλικους αναλφάβητους ( προγράμματα «δεύτερης ευκαιρίας»
) και ενημερωτικά σεμινάρια ή ημερίδες που θα ευαισθητοποιήσουν το κοινό
για τις συνέπειες του αναλφαβητισμού τόσο στο άτομο όσο και στην κοινωνία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου