ΧΑΣΜΑ ΓΕΝΕΩΝ ΕΚΘΕΣΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

Ορισμός : o όρος είναι μετάφραση του αγγλικού Generation Gap. Εντοπίζεται στις διαφορές της γενιάς των ώριμων και της γενιάς των νέων, σε θέματα αντίληψης του κόσμου, του νοήματος της ζωής, του κύρους των αξιών, του τρόπου καθημερινής συμπεριφοράς.

  Αίτια εμφάνισης του φαινομένου :

     Α.   βιολογικά:

               I.      οι νέοι περνούν την εφηβεία με έντονες αλλαγές στη βιολογική τους υπόσταση, που επηρεάζουν την ψυχολογία τους και τους ωθούν σε συγκρούσεις με το περιβάλλον τους.   II.      ο μέσος όρος ζωής επιμηκύνθηκε, με συνέπεια οι ηλικιωμένοι να ριζώνουν στις καίριες θέσεις που κατέχουν και να μη τις εγκαταλείπουν.

      Β.  ψυχολογικά :

               I.      η έλλειψη αγάπης, στοργής, κατανόησης, συνεργασίας, αναγνώρισης των νέων από τους μεγαλύτερους   II.      οι νέοι θέτουν ουτοπικούς σκοπούς και θεωρούν τους μεγάλους υπεύθυνους για τη μη πραγματοποίηση τους  III.      οι νέοι, εξαιτίας της μεγαλύτερης σωματικής αντοχής, είναι ορμητικοί, ενθουσιώδης, οξύθυμοι. Αντίθετα, οι ηλικιωμένοι είναι επιφυλακτικοί, συνετοί και με ήπια συναισθήματα.  IV.      οι νέοι εντοπίζουν αντιφάσεις, ασυνέπεια στις συμβουλές και τις πράξεις των μεγάλων, με αποτέλεσμα να χάνουν την εμπιστοσύνη τους σ’ εκείνους   V.      η διαχρονική τάση των νέων για διαφοροποίηση από τις μεγαλύτερες γενιές. Οι νέοι αγαπούν την ανανέωση και συγκρούονται με το συντηρητισμό των μεγάλων οι οποίοι, έχοντας στα χέρια τους την εξουσία, , θέλουν να διατηρήσουν απείραχτα τα δικαιώματά τους και τους θεσμούς που έχουν δημιουργήσει.   VI.      οι νέοι υιοθετούν διαφορετικές συνήθειες, τρόπους σκέψης, διαφορετική εμφάνιση και διαφορετική ομιλία.  VII.      γενικότερα, τα χαρακτηριστικά των νέων διαφέρουν από εκείνα των μεγαλύτερων (προοδευτικότητα, αμφισβήτηση, αγνότητα, φιλελευθερισμός, αυθορμητισμός, ειλικρίνεια, ενεργητικότητα, αστάθεια  vs. συντηρητικότητα, συμβιβασμός, σταθερότητα στις θέσεις τους, υποκρισία, εφησυχασμός)

       Γ. κοινωνικά :

           I.      το οικογενειακό περιβάλλον δεν καλύπτει τις ανάγκες των σημερινών νέων. Οι γονείς πολλές φορές δεν μπορούν να ανταποκριθούν επάξια στο ρόλο του γονιού.  II.      η ταχύτητα των ρυθμών εξέλιξης : ζούμε στην εποχή της Υψηλής Τεχνολογίας, όπου όλα αλλάζουν πάρα πολύ γρήγορα, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη διαφορά αντιλήψεων από γενιά σε γενιά. III.      η χρεοκοπία των προτύπων :γονείς, δάσκαλοι, πολιτικοί ηγέτες. Οι νέοι διαπιστώνουν καθημερινά την υποκρισία και τη διαφθορά, συνεπώς απορρίπτουν την κόσμο των μεγάλων  IV.      οι νέοι θεωρούν τους μεγαλύτερους ως υπεύθυνους για το χάος και τον παραλογισμό της σύγχρονης εποχής, την χρεοκοπία των αξιών,  την θεοποίηση των υλικών αγαθών, τη μοναξιά και την αλλοτρίωση.  V.      η ανασφάλεια, η βία, το άγχος που επικρατούν στην εποχή μας, κάνουν τους νέους να απορρίπτουν αυτή την κοινωνία.

     VI.      οι υπερβολικές απαιτήσεις από τους μεγαλύτερους αυξάνουν τις υποχρεώσεις τους. Οι νέοι αδυνατούν να αξιοποιήσουν τον ελεύθερο χρόνο τους σύμφωνα με τις επιθυμίες τους και οδηγούνται σε ρήξη στις σχέσεις τους.  VII.      η έλλειψη επικοινωνίας γονιών και παιδιών.

    Δ. πολιτικά:

       I.      οι μεγάλοι δημιούργησαν τα μεγάλα παγκόσμια προβλήματα: οικολογικό, πόλεμους, πείνα, εξαθλίωση, παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων, καταναλωτισμό και φθορά των αξιών.

    Ε. πνευματικά : 

           I.      η έκρηξη των γνώσεων που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια, οδήγησε στο σημείο τα σημερινά παιδιά να έχουν περισσότερες γνώσεις απ’ τους ώριμους ανθρώπους  II.      κάθε γενιά έχει διαφορετική βιοθεωρία και κοσμοθεωρία. Οι προσωπικότητες διαμορφώνονται από τις εκάστοτε οικονομικές, πολιτικές και ηθικές αρχές.   III.      οι νέοι προτιμούν τις ριζοσπαστικές αλλαγές, επειδή είναι ιδεαλιστές, ενώ οι μεγάλοι προτιμούν τις σταδιακές αλλαγές, που γίνονται με αργά και μικρά βήματα.

  Το χάσμα σήμερα είναι ευρύτερο γιατί :

               I.      οι αλλαγές στις μέρες μας είναι ραγδαίες, έτσι που όλο και πιο δύσκολα τις παρακολουθούν οι μεγάλοι, ενώ αντίθετα για τους νέους είναι η εποχή τους.   II.      οι νέοι σήμερα έχουν μεγαλύτερη μόρφωση και πιο πλατειά ενημέρωση, εξαιτίας της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, των Μ. Μ. Ε . και της διάδοσης περισσότερων βιβλίων.  III.      οι νέοι είναι πιο ειλικρινείς, πιο ιδεολόγοι και φιλελεύθεροι. Έχουν ηθική και φιλοδοξίες. Αντίθετα, οι εκπρόσωποι της παλιάς γενιάς είναι συντηρητικοί και συμφεροντολόγοι, έχουν συμβιβαστεί και αντιδρούν στις αλλαγές. IV.      οι νέοι συμμετέχουν ενεργητικά στα κοινά και διεκδικούν θέσεις στην παραγωγή και τα αξιώματα. Οι μεγάλοι πάλι θεωρούν τους εαυτούς τους αυθεντίες, δεν εμπιστεύονται τις ικανότητες των νέων. Δημιουργείται έτσι ένα ανταγωνιστικό κλίμα, ο νέος πληγώνεται και χάνονται τα πλεονεκτήματα που θα ήταν αποτέλεσμα της πείρας των μεγάλων και του ενθουσιασμού των νέων.  V.      η νέα γενιά βιάζεται να γίνει ηγέτης, να πάρει τα ηνία στα χέρια της. Η παλαιότερη όμως γενιά θέλει εκείνη να καθορίζει ποιο είναι το σωστό και να διευθύνει. Έτσι οδηγούμαστε στη σύγκρουση των δύο γενεών.     

  Τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος :

           Α. οι μεγάλοι :

           I.      να εγκαταλείψουν την υπερβολική συντηρητικότητα  II.      να επιδιώξουν το διάλογο για να εξομαλυνθούν οι μεταξύ τους διαφορέςIII.      να προωθήσουν τους νέους σε υπεύθυνες θέσεις, ώστε να καθιερωθεί η συνεργασία μεταξύ τους. IV.      να πάψουν να είναι υποκριτές, για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των νέων. V.      να κατανοήσουν τα προβλήματα των νέων και την ιδιαιτερότητα της ηλικίας τους. VI.      να αποβάλουν τις προκαταλήψεις, το φανατισμό και το πείσμα.  VII.      με το παράδειγμά τους να δείχνουν το σωστό.

         Β. οι νέοι :

                   I.      να σέβονται την ώριμη γενιά και τις κατακτήσεις της II.      να μην είναι απόλυτοι αντιρρησίες.  III.      να αποβάλουν την αδιαφορία και την τάση για καλοπέραση. Να μην είναι κυνικοί, μηδενιστές και εύπιστοι, αλλά ορθολογιστές, ειλικρινείς, σοβαροί, υπεύθυνοι, εργατικοί και ανιδιοτελείς  IV.      να κατανοούν ότι για να απαιτούν δικαιώματα, πρέπει πρώτα να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους.