ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑ

 ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑ

 Ορισμός : γλωσσομάθεια είναι η γνώση πολλών γλωσσών. Ο άνθρωπος μπορεί να διατείνεται, να υποστηρίζει, ότι κατέχει μια γλώσσα, όταν είναι σε θέση να τη μιλά και να τη γράφει σωστά, γνωρίζοντας την προφορά, το λεξιλόγιο, τη σύνταξη και τους ιδιωματισμούς της.

 Οι λόγοι που είναι απαραίτητη η γλωσσομάθεια στην εποχή μας:

1.      η ανάπτυξη του τουρισμού και η καθιέρωση των ταξιδιών ως μέσου ψυχαγωγίας, επιβάλλουν τη γνώση ξένων γλωσσών, για να είναι δυνατή η επικοινωνία με τους άλλους λαούς.

2.      συμβάλλει στην ανάπτυξη της οικονομίας. Επιτρέπει το άνοιγμα των αγορών, τη μεγιστοποίηση της παραγωγής, τη βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων, λόγω του οικονομικού ανταγωνισμού. Δημιουργείται μια παγκόσμια αγορά.

3.      προσφέρει νέες θέσεις εργασίας. Δημιουργεί μια σειρά επαγγελμάτων, όπως δασκάλους ξένων γλωσσών.

4.      επιλύει καθημερινά προβλήματα. Η παγκοσμιοποίηση της ζωής απαιτεί επιστημονική, επαγγελματική και οικονομική διεθνή ενημέρωση.

5.      σε επαγγελματικό επίπεδο η γλωσσομάθεια επιτρέπει την προσέγγιση της ξένης βιβλιογραφίας και την επαφή με αλλόγλωσσους συναδέλφους.

6.      απότοκο του προηγούμενου είναι η ηθική πρόοδος του ατόμου, το οποίο εμπλουτίζει τις αξίες του, προωθεί την ειρήνη και τη δημοκρατία.

7.      η μελέτη της γλώσσας ενός λαού αποκαλύπτει και τον τρόπο σκέψης του.  Η κατανόηση των άλλων λαών αποτελεί ένα είδος πνευματικής ωφέλειας (γίνεται το άτομο κάτοχος της σοφίας, της σκέψης του άλλου λαού), και επιτρέπει τη συνειδητοποίηση των δικών μας ιδιαιτεροτήτων.

 Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν από τη γλωσσομάθεια :

1.      η αλλοτρίωση και υποδούλωση ενός λαού πραγματοποιούνται και μέσω της γλωσσικής αλλοτρίωσης, δηλαδή της αποξένωσης από την ίδια του τη γλώσσα.

2.      η εισβολή ξένων λέξεων στη γλώσσα μας είναι πλέον γεγονός. Ξένες λέξεις χρησιμοποιούνται και εκεί ακόμη που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ελληνικές και νοθεύουν το γλωσσικό μας πλούτο.

3.      ο μιμητισμός επεκτείνεται και στον ευρύτερο τρόπο ζωής.

4.      ο λαός απομακρύνεται από την παράδοση.

    Βέβαια όλα αυτά δεν ισχύουν, όταν κινούνται σε λογικό πλαίσιο και όταν η επαφή με άλλους πολιτισμούς μας προσφέρει στοιχεία που μπορούμε να τα αφομοιώσουμε δημιουργικά, έτσι ώστε να συνυπάρξουν με τα δικά μας και όχι να τα αντικαταστήσουν.

Η θεμιτή στάση απέναντι στη γλωσσομάθεια

Σε ό,τι αφορά την ενασχόληση με την εκμάθηση ξένων γλωσσών, όπως άλλωστε και στα περισσότερα ζητήματα, θα πρέπει να τηρείται το μέτρο, προκειμένου η ξένη γλώσσα να μην αντιμετωπίζεται ως σημαντικότερη από τη μητρική και να μην θέτει έτσι σε δεύτερη μοίρα την κατάκτηση της φυσικής γλώσσας του κάθε ατόμου. Ειδικότερα:

- Είναι σημαντικό να κατανοήσουν οι νέοι πως η μητρική τους γλώσσα, με βάση την οποία έρχονται σ’ επαφή με τα διάφορα αντικείμενα γνώσης, αλλά και μέσω της οποίας επικοινωνούν με το κοινωνικό τους περιβάλλον, αποτελεί το γλωσσικό κώδικα που τους προσφέρει τα ουσιαστικότερα οφέλη σε πνευματικό και κοινωνικό επίπεδο. Η ελλιπής γνώση της μητρικής γλώσσας λειτουργεί υπονομευτικά στην προσπάθειά τους να διευρύνουν το εύρος των γνώσεών τους, εφόσον δεν τους επιτρέπει την πλήρη κατανόηση όλων εκείνων των πνευματικών ερεθισμάτων με τα οποία έρχονται καθημερινά σ’ επαφή. Η αδυναμία κατανόησης ενός κειμένου ή η αδυναμία πρόσληψης του συνόλου των αναγκαίων πληροφοριών από το άκουσμα μιας ομιλίας ή μιας διδασκαλίας, υποδηλώνει ανεπαρκή κατάκτηση του μητρικού γλωσσικού κώδικα, και άρα χαμηλότερη απόδοση στην εκπαιδευτική τους προσπάθεια.

Αντιστοίχως, στο πλαίσιο των κοινωνικών συναναστροφών, η ελλιπής γνώση της μητρικής γλώσσας οδηγεί σε περιορισμένες δυνατότητες λεκτικής έκφρασης ιδεών και συναισθημάτων, που δεν επιτρέπουν στο άτομο να βιώσει στην πληρότητά του την κοινωνικότητά του, αφού δεν είναι πάντοτε σε θέση να αντεπεξέλθει στις ανάγκες ενός ουσιαστικού διαλόγου.

- Η μητρική γλώσσα είναι ένας από τους σημαντικότερους φορείς πλήθους στοιχείων που συνδέονται με την εθνική ταυτότητα του ατόμου, αλλά και με το ξεχωριστό της ατομικής του προσωπικότητας, η οποία έχει εν πολλοίς δημιουργηθεί υπό την επίδραση της γλώσσας του. Οποιαδήποτε σκέψη ή αίσθηση, επομένως, πως μια ξένη γλώσσα υπερέχει έναντι της μητρικής, λειτουργεί μειωτικά για την ίδια την ταυτότητα του ατόμου.

Αποτελεί, άρα, ευθύνη τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των γονιών να δημιουργήσουν έγκαιρα στους νέους βαθιά εκτίμηση για την αξία της μητρικής γλώσσας, χωρίς βέβαια να χρωματίζουν αυτή την εκτίμηση με εθνικιστικές αντιλήψεις που μόνο να ζημιώσουν μπορούν την πραγματική συνεισφορά της μητρικής γλώσσας.

- Σε ό,τι αφορά τους φορείς εκπαίδευσης είναι σημαντικό να υπάρξει κατάλληλη μέριμνα για την όσο το δυνατόν πληρέστερη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, χωρίς βέβαια να παραγνωρίζεται η αξία της γλωσσομάθειας, και άρα η διδασκαλία των ξένων γλωσσών. Καλείται, επομένως, το εκπαιδευτικό σύστημα να προσφέρει εκσυγχρονισμένη και άρτια διδασκαλία τόσο της μητρικής γλώσσας όσο και της ξένης, προκειμένου ο κάθε νέος να λαμβάνει από το σχολείο τα αναγκαία γλωσσικά εφόδια.