ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ

ΘΕΜΑΤΑ   Διδαγμένο κείμενο

Πλάτωνος Πρωταγόρας 321Β6-322Α

Ἅτε δὴ οὖν οὐ πάνυ τι σοφὸς ὢν ὁ Ἐπιμηθεὺς ἔλαθεν αὑτὸν καταναλώσας τὰς δυνάμεις εἰς τὰ ἄλογα· λοιπὸν δὴ ἀκόσμητον ἔτι αὐτῷ ἦν τὸ ἀνθρώπων γένος, καὶ ἠπόρει ὅ,τι χρήσαιτο. Ἀποροῦντι δὲ αὐτῷ ἔρχεται Προμηθεὺς ἐπισκεψόμενος τὴν νομὴν, καὶ ὁρᾷ τὰ μὲν ἄλλα ζῷα ἐμμελῶς πάντων ἔχοντα, τὸν δὲ ἄνθρωπον γυμνόν τε καὶ ἀνυπόδητον καὶ ἄστρωτον καὶ ἄοπλον· ἤδη δὲ καὶ ἡ εἱμαρμένη ἡμέρα παρῆν, ἐν ᾗ ἔδει καὶ ἄνθρωπον ἐξιέναι ἐκ γῆς εἰς φῶς. Ἀπορίᾳ οὖν σχόμενος ὁ Προμηθεὺς ἥντινα σωτηρίαν τῷ ἀνθρώπῳ εὕροι, κλέπτει Ἡφαίστου καὶ Ἀθηνᾶς τὴν ἔντεχνον σοφίαν σὺν πυρί ―ἀμήχανον γὰρ ἦν ἄνευ πυρὸς αὐτὴν κτητήν τῳ ἤ χρησίμην γενέσθαι― καὶ οὕτω δὴ δωρεῖται ἀνθρώπῳ. Τὴν μὲν οὖν περὶ τὸν βίον σοφίαν ἄνθρωπος ταύτῃ ἔσχεν, τὴν δὲ πολιτικὴν οὐκ εἶχεν· ἦν γὰρ παρὰ τῷ Διί. Τῷ δὲ Προμηθεῖ εἰς μὲν τὴν ἀκρόπολιν τὴν τοῦ Διὸς οἴκησιν οὐκέτι ἐνεχώρει εἰσελθεῖν ―πρὸς δὲ καὶ αἱ Διὸς φυλακαὶ φοβεραὶ ἦσαν― εἰς δὲ τὸ τῆς Ἀθηνᾶς καὶ Ἡφαίστου οἴκημα τὸ κοινόν, ἐν ᾧ ἐφιλοτεχνείτην, λαθὼν εἰσέρχεται, καὶ κλέψας τήν τε ἔμπυρον τέχνην τὴν τοῦ Ἡφαίστου καὶ τὴν ἄλλην τὴν τῆς Ἀθηνᾶς δίδωσιν ἀνθρώπῳ, καὶ ἐκ τούτου εὐπορία μὲν ἀνθρώπῳ τοῦ βίου γίγνεται, Προμηθέα δὲ δι’ Ἐπιμηθέα ὕστερον, ᾗπερ λέγεται, κλοπῆς δίκη μετῆλθεν.

Α1. Να μεταφράσετε το απόσπασμα: «Ἀπορίᾳ οὖν …. δίδωσιν ἀνθρώπῳ» Μονάδες 10

Β1. «Ἅτε δὴ οὖν οὐ πάνυ τι σοφὸς ὢν ὁ Ἐπιμηθεὺς ἔλαθεν αὑτὸν καταναλώσας τὰς δυνάμεις εἰς τὰ ἄλογα»: Αφού επισημάνετε στην περίοδο το σχήμα λόγου (μονάδες 2) και προσδιορίσετε τη σημασία του (μονάδες 3), να αποφανθείτε για την ορθότητα ή μη του χαρακτηρισμού του Επιμηθέα (μονάδες 5).Μονάδες 10 

Β2. Στον μύθο αναφέρονται αορίστως τα «δώρα» του Επιμηθέα, πριν τα μοιράσει στους ζωικούς οργανισμούς, ενώ η έντεχνος σοφία, το πυρ και η πολιτική τέχνη τοποθετούνται στην κατοικία των θεών, της Αθηνάς, του Ηφαίστου και του Δία αντίστοιχα. Να σχολιάσετε τη διαφορά αυτή στον τρόπο παρουσίασης των «δώρων» του Επιμηθέα και του Προμηθέα στον μύθο.Μονάδες 10

Β3. «Τὴν μὲν οὖν περὶ τὸν βίον σοφίαν ἄνθρωπος ταύτῃ ἔσχεν»: Σύμφωνα με τον μύθο του Πρωταγόρα, το στάδιο εξέλιξης, κατά το οποίο δόθηκε από τον Προμηθέα η «περὶ τὸν βίον σοφία», δε συνδέεται με την κοινωνική οργάνωση του ανθρώπου, ο οποίος ζει σε κατάσταση ακοινωνησίας. Αναμφισβήτητα, όμως, η «περὶ τὸν βίον σοφία» ήταν μια κατάκτηση θεμελιώδης για όλα τα μετέπειτα στάδια του ανθρώπινου πολιτισμού.

Μελετώντας το παρακάτω μεταφρασμένο απόσπασμα να διερευνήσετε πώς η θεμελιώδης αυτή κατάκτηση αντανακλάται στον δημόσιο βίο των Αθηναίων πολιτών (μονάδες 5) και ποια σημασία έχει για αυτόν (μονάδες 5).

«Και βλέπω ότι, όποτε συγκεντρωνόμαστε στην εκκλησία του δήμου, όταν η πόλη πρόκειται να εκτελέσει κάποιο έργο οικοδομικό, καλούμε τους οικοδόμους ως συμβούλους στην οικοδομία, κι όταν πάλι πρόκειται για ναυπηγικό έργο, καλούμε τους ναυπηγούς, και με τον ίδιο τρόπο πράττουμε, όταν πρόκειται για όλα τα αντίστοιχα έργα, για όσα δηλαδή θεωρείται πως είναι διδακτά και μπορεί κάποιος να τα μάθει με κατάλληλα μαθήματα. Εάν επιχειρήσει δε κάποιος άλλος να δώσει τη συμβουλή του στον δήμο, κάποιος που οι άνθρωποι δεν τον θεωρούν τεχνίτη σχετικό, η συνέλευση δεν τον αποδέχεται, ακόμα κι αν είναι και ωραίος και πλούσιος και από μεγάλη οικογένεια. Αντίθετα, τον κοροϊδεύουν και του φωνάζουν, μέχρι αυτός που τόλμησε να μιλήσει να φύγει μόνος του τρομοκρατημένος ή μέχρι να τον σύρουν οι τοξότες και να τον βγάλουν σηκωτό, με διαταγή των πρυτάνεων. Για τα θέματα λοιπόν που θεωρούν οι Αθηναίοι ότι εξαρτώνται από κάποια συγκεκριμένη τεχνογνωσία, έτσι ενεργούν».

Πλάτωνος Πρωταγόρας 319 Β-C

Μονάδες 10

Β4. Από πού διαφαίνεται πως η μήνυση κατά του Σωκράτη για ασέβεια αποτέλεσε το πρόσχημα, πίσω από το οποίο κρύβονταν οι πολιτικοί λόγοι της δίωξής του;

Μονάδες 10

Β5. Λήθαργος, οδός, επίσκοπος, ιδέα, πολιούχος, ετυμολογία, ενδεής, αγενής, άτεχνος, ανέκδοτος: Με ποιες λέξεις του διδαγμένου αρχαίου κειμένου συγγενεύουν ετυμολογικά οι προηγούμενες λέξεις της νεοελληνικής;

Μονάδες 10

ΤΑ ΦΥΛΑ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Η ΑΡΠΑΓΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΤΟΥ ΔΙΓΕΝΗ ΤΡΙΤΟ ΛΥΚΕΙΟ

Η   ΑΡΠΑΓΗ   ΤΗΣ   ΓΥΝΑΙΚΑΣ  ΤΟΥ  ΔΙΓΕΝΗ

Ερωτήσεις
1. Ποιος είναι ο κεντρικός ήρωας του ποιήματος και πώς παρουσιάζεται;
Μελετήστε τα στερεότυπα που αποδίδονται στον άντρα και δείτε ποια από αυτά αναπαράγονται στο  ποίημα.

2. Στο ποίημα κυρίαρχος είναι ο ηρωικός τόνος. Οι ήρωες των ακριτικών τραγουδιών παρουσιάζονται να διαθέτουν υπερφυσικές ικανότητες. Αφού μελετήσετε το σχετικό ενημερωτικό κείμενο προσπαθήστε να εξηγήσετε πώς σχετίζονται οι ιστορικές συνθήκες μέσα στις οποίες δημιουργήθηκε η ποίηση αυτή με το έντονο ηρωικό στοιχείο που τη χαρακτηρίζει.

3. Στα ακριτικά τραγούδια έντονος είναι ο ηρωικός χαρακτήρας. Ο ήρωας παρουσιάζεται να διαθέτει υπερφυσικές δυνάμεις. Πώς φαντάζεστε τον ήρωα αυτό στη δική μας εποχή; Ποιος τύπος ανθρώπου θα μπορούσε να θεωρηθεί σήμερα ηρωικός;

4.Είσαι γυναίκα του Διγενή. Πώς θα κρίνεις το γεγονός της αρπαγής σου ως γυναίκα της εποχής εκείνης αλλά και ως γυναίκα του σήμερα;

ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ Α3 ΤΡΙΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ

https://drive.google.com/file/d/0B4wVpx6OG9NNYVJXdDhCM3B4UDA/edit?usp=sharinghttps://drive.google.com/file/d/0B4wVpx6OG9NNYVJXdDhCM3B4UDA/edit?usp=sharing

ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΟΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Α3 ΤΡΙΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ

https://drive.google.com/file/d/0B4wVpx6OG9NNdjJDTEEydy12LTg/edit?usp=sharinghttps://drive.google.com/file/d/0B4wVpx6OG9NNdjJDTEEydy12LTg/edit?usp=sharing

ΑΡΧΑΙΑ ΚΩΜΩΔΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Α3 ΤΡΙΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ

https://drive.google.com/file/d/0B4wVpx6OG9NNeHBPVjZTcFBmUjg/edit?usp=sharinghttps://drive.google.com/file/d/0B4wVpx6OG9NNeHBPVjZTcFBmUjg/edit?usp=sharing

ΤΡΑΓΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Α3 ΤΡΙΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ

https://drive.google.com/file/d/0B4wVpx6OG9NNSGZIaERVdVhZSDg/edit?usp=sharinghttps://drive.google.com/file/d/0B4wVpx6OG9NNSGZIaERVdVhZSDg/edit?usp=sharing

ΕΚΘΕΣΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΑΡΘΡΟΥ ΣΕ ΟΜΙΛΙΑ

Ένα άρθρο για το περιβάλλον

 Στο σύγχρονο κόσμο τα πάντα γίνονται για το κέρδος, χωρίς ενδιαφέρον για τις συνέπειες, είτε χρησιμοποιώντας το περιβάλλον είτε ακόμα και τους ίδιους τους ανθρώπους.Στην περίπτωση του περιβάλλοντος, ο καθένας σκέφτεται πως θα κάψει τα δάση,για να χτίσει. Είτε αυτό είναι μια εξοχική κατοικία, είτε ένα ξενοδοχειακό συγκρότημα ή και ολόκληροι οικισμοί.Από την καταστροφή της φύσης με τις παρεμβάσεις του ανθρώπου, συνήθως καταστρέφεται το δασικό οικοσύστημα και μετατρέπεται σε αστικό, με περισσότερη ρύπανση και λιγότερο οξυγόνο.Συνήθως τις απομακρυσμένες δασικές περιοχές προτιμούν να τις αντικαθιστούν με μεγάλες βιομηχανίες. Φυσικά οι περισσότερες απ’ αυτές κρατούν τα κέρδη, χωρίς να σκέφτονται τη χρήση των απαραίτητων φίλτρων και του κατάλληλου εξοπλισμού, για να καταφέρουν την ελαχιστοποίηση της ρύπανσης. Επίσης φροντίζουν να χτίζουν σε κάποια ταυτοχρόνως παραθαλάσσια περιοχή, ώστε τα χημικά απόβλητα να ρίχνονται στη θάλασσα.

Ένα άλλο θέμα,που μας απασχολεί τα τελευταία χρόνια, είναι η μείωση της χλωρίδας και της πανίδας, χάρη στη δημιουργία των τούνελ και των φραγμάτων. Έτσι σταματά η αναπαραγωγή μεταξύ των ζώων και έχουμε τα γνωστά σε όλους μας ''είδη υπό εξαφάνιση''.Άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι η υπερκατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος, που δημιουργεί μεγάλους ρύπους στην ατμόσφαιρα.Κάθε χρόνο, παγκοσμίως γίνεται μια μικρή προσπάθεια για τη μείωση της υπερκατανάλωσης ρεύματος, κλείνοντας τα φώτα για μία ώρα. Ενδεικτικά στην Ελλάδα κλείσαμε τα φώτα του βράχου της Ακροπόλεως. Αυτό όμως δε λύνει το πρόβλημα, είναι απλά μια ένδειξη διαμαρτυρίας. Για ένα πιο επιθυμητό αποτέλεσμα, θα έπρεπε να ληφθούν πιο δραστικά μέτρα, όπως για παράδειγμα η αλλαγή των λαμπτήρων σε σπίτια, καταστήματα, δρόμους κ.α.Η υπερκατανάλωση ρεύματος σε συνδυασμό με την υπερκατανάλωση καυσίμων, που ξεκινά απ' τον κάθε απλό πολίτη, ο οποίος για τις καθημερινές του ανάγκες χρησιμοποιεί ασύστολα όλες τις ηλεκτρικές συσκευές και δύο-τρία οχήματα, για τις μετακινήσεις της κάθε οικογένειας, άθελά του συμβάλλει στην καταστροφή του πλανήτη.

Ο σύγχρονος άνθρωπος διακατέχεται από τρία βασικά ελαττώματα: την αισχροκέρδεια, την υπερκατανάλωση και την αμέλεια ή αδιαφορία.Τα μεγάλα συμφέροντα των τεράστιων βιομηχανιών δεν πολεμούνται εύκολα ούτε από χώρες ούτε από κυβερνήσεις ευαισθητοποιημένων λαών. Η υπερκατανάλωση και η αμέλεια όμως των απλών πολιτών, μπορούν να νικηθούν με την ενημέρωση (γιατί πολλές φορές επικρατεί και η αμάθεια) και με την προσωπική μας προσπάθεια.

Τα προβλήματα του πλανήτη, εμείς οι άνθρωποι δεν τα λύνουμε προσπαθώντας να προστατεύσουμε τα συμφέροντά μας και δεν καταλαβαίνουμε ότι συμφέρον μας είναι η προστασία του πλανήτη μας, γιατί όλα αυτά θα είναι ανώφελα χωρίς την ύπαρξή του.     Κωνσταντίνα - Μαρία Καραμέρη  Μαθήτρια Βαρβακείου Σχολής

                                          ΑΣΚΗΣΗ

Να   μετατρέψετε   το  παραπάνω  άρθρο  σε  ομιλία. Φανταστείτε  ότι  η  ομιλία   αυτή  θα πραγματοποιηθεί  σε  μια  ημερίδα που  διοργανώνει   ο  δήμος   σας  με  θέμα  το  περιβάλλον.

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΟΙΗΣΗ

ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΉ ΣΧΟΛΗ - ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ - ΠΑΡΝΑΣΣΙΣΜΟΣ

Επτανησιακή σχολή (λογοτεχνία)

Με τον όρο επτανησιακή σχολή εννοούμε τη λογοτεχνική παραγωγή των Ιονίων νήσων από τις τελευταίες δεκαετίας του 18ου αι. έως το τέλος του 19ου αι. Επίκεντρο αυτής της αξιόλογης παραγωγής είναι ο Διονύσιος Σολωμός.

Γενικά χαρακτηριστικά της ποιητικής παραγωγής

·         σχεδόν αποκλειστική χρήση δημοτικής γλώσσας (και θεωρητική υποστήριξή της από τους περισσότερους)

·         έμπνευση από την ιταλική στιχουργία

·         ιδεαλιστική αντίληψη της τέχνης

·         ιδανισμός στην παρουσίαση της γυναίκας

·         πατριδολατρία

·         αγάπη για την φύση(εξιδανίκευση αυτής)

·         πλούσια φαντασία, δύναμη και ενέργεια εικόνων

·         διάχυτη αγάπη για τον άνθρωπο και το κάλος

·         βαθιά ειλικρίνια και αισθηματικότητα

·         ελευθερία και αγωνιστικότητα

·         θρησκεία, αγάπη και χρέος

Σολωμικοί ποιητές

Το έργο τους φέρει τα ίχνη της σολωμικής επίδρασης, ενώ οι ίδιοι συνέβαλαν στη μελέτη και τη διάδοση της ποίησης του Σολωμού.Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ο Αντ. Μάτεσης, ο Γεώργιος Τερτσέτης και η σημαντική προσπάθειά του για τη διάδοση της δημοτικής γλώσσας, ο Γερ. Μαρκοράς με το έργο Ο Όρκος και ο Ιάκωβος Πολυλάς ο οποίος εξέδωσε  τα Ευρισκόμενα, το σύνολο των έργων του Δ. Σολωμού.

Εξωσολωμικοί ποιητές

Δεν ανήκουν στη σφαίρα επιρροής του Σολωμού. Κυριότεροι εκπρόσωποι των εξωσολωμικών ποιητών θεωρούνται ο Ανδρέας Κάλβος (1792-1869), ο έτερος κορυφαίος της επτανησιακής ποίησης, αν και στην εποχή του το έργο του αντιμετωπίστηκε με καχυποψία από τους συμπατριώτες του. Σημαντικός ποιητής είναι και ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1824-1879), που λειτουργεί και ως μεσολαβητής ανάμεσα στην επτανησιακή και την ελλαδική (αθηναϊκή) λογοτεχνία του 19ου αι. -. Ξεχωριστός υπήρξε επίσης ο Ανδρέας Λασκαράτος Μυστήρια της Κεφαλονιάς, Ιδού ο Άνθρωπος- καταγραφέας ηθών με επαναστατικές ιδέες. Αφορίστηκε από την εκκλησία εξαιτίας της σύγκρουσής του με τον τοπικό κλήρο.

ΜΕΤΑΣΟΛΩΜΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ: Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, Ανδρέας  Λασκαράτος ,Ιωάννης  Ζαμπέλιος με  επιδράσεις  της αθηναικης   σχολής. Ο Λορέντζος  Μαβίλης  με τα σονέτα του

Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, Ανδρέας Λασκαράτος, Ιωάννης Ζαμπέλιος, με επιδράσεις κυρίως της αθηναϊκής σχολής. Ανάμεσά τους διακρίνεται ο Λορέντζος Μαβίλης(1860-1912 με τα αριστοτεχνικά σονέτα του .

 Ρομαντισμός

O Ρομαντισμός αποτελεί καλλιτεχνικό κίνημα που αναπτύχθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα στη Δυτική Ευρώπη ως αντίδραση στον ορθολογισμό του Διαφωτισμού. Αναπτύχθηκε αρχικά στη Μεγάλη Βρετανία και τη Γερμανία, για να εξαπλωθεί αργότερα κυρίως στη Γαλλία, την Ισπανία κατ την Ελλάδα για 50 χρόνια. Οι ρομαντικοί κηρύσσουν την επιστροφή στις ρίζες των λαϊκών πολιτισμών με κυρίαρχο στοιχείο  το συναίσθημα αντί της λογικής. Δίνεται έμφαση στην πρόκληση ισχυρής συγκίνησης μέσω της τέχνης με μεγαλύτερη ελευθερία στη φόρμα, σε σχέση με τις περισσότερο κλασικές αντιλήψεις.

ΠΑΡΝΑΣΣΙΣΜΟΣ

Οι παρνασσιστές, επιδίωκαν την πιστότητα, τη ρεαλιστική αναπαράσταση και την απάθεια, σε αντίθεση με την υπερπροβολή συναισθημάτων του ρομαντισμού. Χαρακτηριστικό των ποιημάτων τους είναι η στατικότητα, γι' αυτό και παρομοιάζονται με ζωγραφικούς πίνακες. Η πιστότητα στα ποιήματα επιτυγχάνεται με τις ακριβείς περιγραφές και την επιμονή στην αναζήτηση των κατάλληλων λέξεων, ειδικά των επιθέτων. Αντλούσαν την έμπνευσή τους από σκηνές της καθημερινής, κοινωνικής αλλά και ιστορικής πραγματικότητας. Στράφηκαν προς την κλασική (ελληνική και ρωμαϊκή) αρχαιότητα αλλά και προς τον ινδικό πολιτισμό. Ως προς τη μορφή, οι παρνασσιστές επιδίωκαν την απόλυτη τελειότητα. Επεξεργάζονταν πολύ τους στίχους και πειθαρχούσαν απόλυτα στους μετρικούς κανόνες.   Ανάμεσα στους εκπροσώπους της σχολής των παρνασσιστών συγκαταλέγονται οι  Πωλ Βερλαίν, Τεοντόρ ντε Μπανβίλ, Κατούλ Μεντές. Στην Ελλάδα, επιδράσεις του παρνασσισμού υπάρχουν σε ποιήματα του Κωστή Παλαμά (στα πρώτα του ποιήματα), του Γρυπάρη, του Μαλακάση, του Πορφύρα, του Μαβίλη .

Με τον όρο παρνασσισμός αναφερόμαστε στην ποιητική σχολή που αναπτύχθηκε στη Γαλλία, στα μέσα του 19ου αιώνα και ειδικά στη δεκαετία 1866 - 1876. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1866 από τους Κατούλ Μαντές και Ξαβιέ ντε Ρικάρ όταν εξέδωσαν το φιλολογικό περιοδικό Σύγχρονος Παρνασσός που αποτελούσε αναφορά στο ελληνικό βουνό Παρνασσός και την μυθολογική του υπόσταση ως κατοικία των Μουσών.

ΣΟΝΕΤΑ

Το σονέτο είναι ένα ποιητικό είδος που ακολουθεί μία σταθερή στιχουργική μορφή. Αποτελείται από 14 στίχους, γι’ αυτό συχνά αποκαλείται και δεκατετράστιχο. Εμφανίστηκε στην Ιταλία τον 13ο αι. και στη συνέχεια εξαπλώθηκε στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αποτελείται από ιαμβικούς ενδεκασύλλαβους στίχους οργανωμένους σε τέσσερις τετράστιχες και δύο τρίστιχες στροφές. Χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος (οκτάβα - 2 τετράστιχα) που περιγράφει το πρόβλημα ακολουθείται από ένα εξάστιχο μέρος (2 τρίστιχα) που δίνει τη λύση. Τυπικά, ο ένατος στίχος δημιουργεί μια αλλαγή ή volta που σηματοδοτεί το πέρασμα από την πρόταση στη λύση. Ακόμη και σε σονέτα που δεν ακολουθούν αυστηρά αυτή τη μορφή προβλήματος/λύσης, στον ένατο στίχο σημειώνεται μια αλλαγή στον τόνο, τη διάθεση ή το ύφος του ποιήματος.

Ως προς την ομοιοκαταληξία, στα τετράστιχα αρχικά εμφανίστηκε η πλεχτή (ΑΒΑΒ ΑΒΑΒ). Στα τρίστιχα η ομοιοκαταληξία παρουσιάζει ποικίλους συνδυασμούς: ΓΔΓ ΔΓΔ, ΓΔΕ ΓΔΕ, ΓΓΔ ΕΕΔ. Η μεγαλύτερη ποικιλία στην ομοιοκαταληξία των δύο τρίστιχων ίσως οφείλεται στη μεγαλύτερη δυσκολία σε αυτά, είναι αναγκαία περισσότερη ελευθερία για την παρουσίαση της λύσης.

ΟΜΗΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

2.1. Ομηρική Εποχή
1. Να προσδιορίσετε τον ιστορικό όρο "ομηρική εποχή" (ονομασία, χρονικό πλαίσιο, γενικά χαρακτηριστικά).   -σελ. 76, πρώτη παράγραφος-

2. Ορισμένοι μελετητές χαρακτήρισαν την ομηρική εποχή "ελληνικό μεσαίωνα". Να αναπτύξετε την άποψή σας.

3. Κατά την ομηρική εποχή, ποιοι λόγοι οδήγησαν στη μετανάστευση τα ελληνικά φύλα; (α' ελληνικός αποικισμός).  -σελ. 78-

4. Να προσδιορίσετε το περιεχόμενο των ιστορικών όρων " Πανιώνιο" και "δωρική εξάπολη".

5. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της οικονομίας κατά την ομηρική εποχή;

6. Με βάση την ιστορική πηγή (παράθεμα 3, σελ. 80-81) και τις ιστορικές σας γνώσεις να εξηγήσετε τη σημασία του ομηρικού "οίκου".

7. Ποιες ήταν οι κοινωνικές τάξεις κατά την ομηρική εποχή;  -σελ. 80, από το α' μέρος λίγο και από το β' κυρίως-

8. Κατά την ομηρική εποχή, πώς ήταν οργανωμένες οι πρώτες ελληνικές κοινωνίες και πώς εξελίχθηκαν αφότου τα φύλα απέκτησαν μόνιμες εγκαταστάσεις;  -σελ. 80-

9. Να ορίσετε την έννοια "φυλετικό κράτος" και να αναφερθείτε στους πιθανόυς τρόπους δημιουργίας του.   -σελ. 80, φυλετικά κριτήρια, φύλο-φυλή-φατρία-γένος-

10. Σε ποια συμπεράσματα σας οδηγεί η μελέτη του παραθέματος 4, σελ. 82, σε συνδυασμό με τις ιστορικές σας γνώσεις για την πολιτική οργάνωση των ομηρικών χρόνων;

11. Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι κατά την ομηρική εποχή δημιουργήθηκαν τα θεμέλια για την πολιτική οργάνωση που ακολούθησε. Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις αλλά και τις πληροφορίες που αντλούνται από το παράθεμα 4, σελ. 82, να τεκμηριώσετε την άποψη αυτή.

12. Τι γνωρίζετε για τη γραφή που επικράτησε στον ελλαδικό χώρο κατά τη διάρκεια της ομηρικής εποχής;

13. Να τεκμηριώσετε με βάσεις τις γνώσεις σας την άποψη ότι κατά την ομηρική εποχή διαμορφώθηκε το πρώτο ελληνικό αλφάβητο.

14. Ποια επιτέυγματα προσδιορίζουν το πολιτιστικό επίπεδο των Ελλήνων κατά τους ομηρικούς χρόνους;

15. Η ομηρική εποχή, σύμφωνα με τους μελετητές έθεσε τα θεμέλια της ελληνικής οικονομίας, της ελληνικής κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης αλλά και του ελληνικού πολιτισμού. Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφερθείτε στους παράγοντες που πιστοποιούν την άποψη αυτή, αιτιολογώντας την απάντησή σας.  -σελ. 82-