ΜΟΔΑ ΕΚΘΕΣΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΟ Η ενδυµασία και η σηµασία της για τον άνθρωπο

Η ενδυµασία αποτελείται από καθετί µε το οποίο ο άνθρωπος καλύπτει και στολίζει το σώµα του. Περιλαµβάνει δηλαδή τα ρούχα και τα συµπληρώµατά τους (αξεσουάρ), όπως είναι τα παπούτσια, οι τσάντες, τα καπέλα, τα γάντια και άλλα. Σ’ αυτήν περιλαµβάνονται επίσης τα κοσµήµατα, το µακιγιάζ, ακόµα και το χτένισµα.

 Η ενδυµασία έχει πολύ µεγάλη σηµασία στη ζωή του ανθρώπου. Καταρχάς, είναι απαραίτητη για την υγεία, γιατί προστατεύει το σώµα από τις άσχηµες καιρικές συνθήκες. Όµως, συνδέεται και µε τον χαρακτήρα του ανθρώπου. Καθένας διαλέγει τον τρόπο µε τον οποίο ντύνεται ανάλογα µε την προσωπικότητά του. Ακόµη, υπάρχει αλληλεπίδραση µεταξύ ενδυµασίας και ανθρώπινης συµπεριφοράς. Γι’ αυτό, όταν κάποιος θέλει να κάνει µια σηµαντική αλλαγή στη ζωή του, φροντίζει να αλλάξει το ντύσιµό του προς το καλύτερο. Εκφράζει µ’ αυτόν τον τρόπο τη διάθεσή του για αλλαγή και βελτίωση του εαυτού του. Εξάλλου, όταν κάποιος είναι ωραία ντυµένος, νιώθει µεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, γεγονός που αντανακλάται στη συµπεριφορά του. Τέλος, τα χρώµατα που διαλέγει ο άνθρωπος για το ντύσιµό του όχι µόνο αποκαλύπτουν την προσωπικότητά του, αλλά επιδρούν και στη διάθεσή του.

 Η ενδυµασία µπορεί να δηλώνει την κοινωνική τάξη ενός ανθρώπου και τον ρόλο του µέσα σ’ αυτήν (π.χ. οι ειδικές βασιλικές ενδυµασίες), κάτι που συνέβαινε ιδιαίτερα στο παρελθόν. Επιπλέον, φανερώνει το φύλο του ανθρώπου. Για παράδειγµα, στον δυτικό πολιτισµό το φόρεµα αποτελούσε το χαρακτηριστικό γυναικείο ρούχο και τα παντελόνια το αντίστοιχο αντρικό. ενδυµασία µπορεί, επίσης, να δείχνει την ηλικία, όπως συνέβαινε µε τα κοντά παντελόνια που παλαιότερα τα φορούσαν µόνο τα µικρά αγόρια. Σε ορισµένες περιπτώσεις τα ρούχα, ιδίως οι στολές, φανερώνουν το επάγγελµα ενός ατόµου. Άλλες φορές, η ενδυµασία δηλώνει την εθνικότητα (π.χ. οι χαρακτηριστικές εθνικές ενδυµασίες), τη θρησκεία (π.χ. το µαντήλι που καλύπτει συχνά το πρόσωπο των µουσουλµάνων γυναικών) ή την ιδεολογία του ανθρώπου (π.χ. το ντύσιµο των χίπις).

 Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ενδυµασίας αποτελεί η µόδα. Μόδα είναι οι αλλαγές στον τρόπο ντυσίµατος που χαρακτηρίζουν µια χρονική περίοδο. Oι αλλαγές τηςµόδας εξαρτώνται από τις κοινωνικές και οικονοµικές συνθήκες, από τις αισθητικές αντιλήψεις κάθε περιόδου, καθώς και από την εξέλιξη της τεχνολογίας. Σήµερα η µόδα καθορίζεται κυρίως από τις επιχειρήσεις που ασχολούνται µε την ενδυµασία. Σε γενικές γραµµές, η ενδυµασία αποτελεί ένα είδος κώδικα επικοινωνίας. Είναι µια σιωπηλή γλώσσα που φανερώνει πολλά, όχι µόνο για τα άτοµα, αλλά και για το κοινωνικό σύνολο και το πολιτισµικό περιβάλλον στο οποίο αυτά ζουν. Αµπελιώτης, Αποστολόπουλος, Γεωργιτσογιάννη κ.ά., Οικιακή Οικονοµία, ΟΕ∆Β, 2012 (σελ. 90-91) (διασκευή)

. ΘΕΜΑΤΑ

 ΘΕΜΑ Α1. (µονάδες 15) [α] Για ποιους λόγους, σύµφωνα µε τον συγγραφέα του κειµένου, η ενδυµασία έχει µεγάλη σηµασία για τη ζωή του ανθρώπου; (60 έως 80 λέξεις)

[β] Με ποια επιχειρήµατα τεκµηριώνεται στο κείµενο η άποψη πως υπάρχει αλληλεπίδραση µεταξύ της ενδυµασίας και της ανθρώπινης προσωπικότητας; (60 έως 80 λέξεις

 [γ] Ποιοι παράγοντες, σύµφωνα µε τους συντάκτες του κειµένου, διαµορφώνουν τις τάσεις τις µόδας; (60 έως 80 λέξεις)

ΘΕΜΑ Α2. (µονάδες 10) [α] Να δώσετε από έναν πλαγιότιτλο στην πρώτη («Η ενδυµασία ... το χτένισµα») και την τρίτη παράγραφο («Η ενδυµασία ... των χίπις») του κειµένου.

 [β] Με ποιες λέξεις επιτυγχάνεται η συνοχή στο εσωτερικό της δεύτερης παραγράφου («Η ενδυµασία ... διάθεσή του») του κειµένου;

 [γ]* Να εντοπίσετε το είδος της συλλογιστικής πορείας (παραγωγική – επαγωγική) του επιχειρήµατος της β’ παραγράφου του κειµένου.

ΘΕΜΑ Β1. (µονάδες 15) [α] Να γράψετε µία συνώνυµη λέξη για καθεµιά από τις λέξεις του κειµένου µε την έντονη γραφή µε βάση τη σηµασία τους στο κείµενο («Καταρχάς», «διαλέγει», «αλλάξει», «δηλώνει», «αντιλήψεις») και να γράψετε από µία πρόταση χρησιµοποιώντας καθεµιά από τις συνώνυµες λέξεις

ΘΕΜΑ Β2. (µονάδες 10) [α] Να επισηµάνετε ποιες λέξεις και φράσεις στις περιόδους λόγου που ακολουθούν χρησιµοποιούνται µε µεταφορική / συνυποδηλωτική σηµασία: «Η ενδυµασία είναι απαραίτητη για την υγεία, γιατί προστατεύει το σώµα από τις άσχηµες καιρικές συνθήκες», «Η ενδυµασία µπορεί να δηλώνει την κοινωνική τάξη ενός ανθρώπου και τον ρόλο του µέσα σ’ αυτήν (π.χ. οι ειδικές βασιλικές ενδυµασίες), κάτι που συνέβαινε ιδιαίτερα στο παρελθόν», «[Η µόδα] είναι µια σιωπηλή γλώσσα που φανερώνει πολλά, όχι µόνο για τα άτοµα, αλλά και για το κοινωνικό σύνολο και το πολιτισµικό περιβάλλον στο οποίο αυτά ζουν».

 [β] Να επισηµάνετε τις λέξεις του κειµένου που είναι ξενόγλωσσες και συνδέονται µε την ενδυµασία και να εξηγήσετε τον λόγο για τον οποίο ο συγγραφέας τις εντάσσει στο κείµενό του. [γ]* Κύριο χαρακτηριστικό του ακαδηµαϊκού λόγου είναι η χρήση λέξεων ή φράσεων που περιορίζουν τον απόλυτο χαρακτήρα των απόψεων του συγγραφέα. Να τεκµηριώσετε την άποψη αυτή, αντλώντας στοιχεία από την τρίτη παράγραφο του κειµένου.

 ΘΕΜΑ Γ. (µονάδες 50) [αΣτο πλαίσιο αφιερώµατος της σχολικής σας εφηµερίδας στη σύγχρονη νεότητα και τα προβλήµατά της δηµοσιεύτηκε άρθρο που παρουσίαζε την υποταγή των νέων στη µόδα ως την κύρια πηγή αυτών των προβληµάτων. Αποφασίζετε, λοιπόν, να δηµοσιεύσετε ένα απαντητικό κείµενο (περίπου 450 λέξεις) στο ίδιο έντυπο, στο οποίο αντικρούετε αυτή την επιχειρηµατολογία αφενός ως υπερβολική και αφετέρου ως µονόπλευρη, καθώς παραβλέπει τον σηµαντικότατο ρόλο που διαδραµατίζει η ένδυση στη ζωή των ανθρώπων.